Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas
Autor(a) principal: | |
---|---|
Data de Publicação: | 2015 |
Tipo de documento: | Tese |
Idioma: | por |
Título da fonte: | Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ |
Texto Completo: | http://www.bdtd.uerj.br/handle/1/15515 |
Resumo: | In het najaar van 2008 heeft een nieuwe werkwijze van de politie in de sloppenwijken het dagelijks leven en sociabiliteit van de inwoners ingrijpend veranderd. Deze politie aanpak heette Unidade de Polícia Pacificadora (UPP). De belangrijkste doelstelling van dit proefschrift is om de effecten en de gevolgen die dit project heeft gehad op het leven van de bewoners van deze "gepacificeerde" gebieden te analyseren. Op basis van bijna vier jaar veldwerk in de eerste "gepacificeerde" favela’s, namelijk Santa Marta en Cidade de Deus, neem ik de UPP als een problematisch object dat permanent wordt onderzocht door degenen die er rechtstreeks door getroffen zijn. Dit proefschrift is daardoor een onderzoek dat zich richt op degenen die de UPP als een probleem hebben ervaren. Als conclusie stel ik dat een van de belangrijkste effecten van de uitvoering van de UPP een verandering was in de fenomenologie van het bewonen van de sloppenwijken, een verandering die voornamelijk heeft plaatsgevonden door de opkomst van wat ik het "mijnenveld" regime noem. Vanuit dit perspectief stel ik voor dat de leefomgeving van deze favela’s na de "pacificatie" wordt gekenmerkt door het samenleven van bewoners, politie en mensenhandelaars die nu 24 uur per dag hetzelfde gebied delen. Daardoor ontstaan intensieve fluctuaties en creatieve arrangementen, tussen de oude logica van "crossfire", op basis van de voortdurende angst van schietpartijen, en de logica van het "mijnenveld", gebaseerd op constante monitoring van de omgeving en de angst voor mogelijke "besmetting", gegenereerd door het contact. |
id |
UERJ_4e6c6511c4a2636b275f34cb12ce6485 |
---|---|
oai_identifier_str |
oai:www.bdtd.uerj.br:1/15515 |
network_acronym_str |
UERJ |
network_name_str |
Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ |
repository_id_str |
2903 |
spelling |
Silva, Luiz Antonio Machado dahttp://lattes.cnpq.br/8855936483074666Birman, Patríciahttp://lattes.cnpq.br/4541879664763473Leite, Marcia da Silva PereiraCPF:31088244734http://lattes.cnpq.br/6465644730012473Misse, Michelhttp://lattes.cnpq.br/6318695398971643Medeiros, Bianca Stella Pinheiro de FreireCPF:01415704740http://lattes.cnpq.br/0545915915949239Feltran, Gabriel de Santishttp://lattes.cnpq.br/6789864439048444http://lattes.cnpq.br/6650446921513563Menezes, Palloma Valle2021-01-07T18:50:33Z2017-08-012015-03-30MENEZES, Palloma Valle. Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas. 2015. 467 f. Tese (Doutorado em Sociologia) - Universidade do Estado do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, 2015.http://www.bdtd.uerj.br/handle/1/15515In het najaar van 2008 heeft een nieuwe werkwijze van de politie in de sloppenwijken het dagelijks leven en sociabiliteit van de inwoners ingrijpend veranderd. Deze politie aanpak heette Unidade de Polícia Pacificadora (UPP). De belangrijkste doelstelling van dit proefschrift is om de effecten en de gevolgen die dit project heeft gehad op het leven van de bewoners van deze "gepacificeerde" gebieden te analyseren. Op basis van bijna vier jaar veldwerk in de eerste "gepacificeerde" favela’s, namelijk Santa Marta en Cidade de Deus, neem ik de UPP als een problematisch object dat permanent wordt onderzocht door degenen die er rechtstreeks door getroffen zijn. Dit proefschrift is daardoor een onderzoek dat zich richt op degenen die de UPP als een probleem hebben ervaren. Als conclusie stel ik dat een van de belangrijkste effecten van de uitvoering van de UPP een verandering was in de fenomenologie van het bewonen van de sloppenwijken, een verandering die voornamelijk heeft plaatsgevonden door de opkomst van wat ik het "mijnenveld" regime noem. Vanuit dit perspectief stel ik voor dat de leefomgeving van deze favela’s na de "pacificatie" wordt gekenmerkt door het samenleven van bewoners, politie en mensenhandelaars die nu 24 uur per dag hetzelfde gebied delen. Daardoor ontstaan intensieve fluctuaties en creatieve arrangementen, tussen de oude logica van "crossfire", op basis van de voortdurende angst van schietpartijen, en de logica van het "mijnenveld", gebaseerd op constante monitoring van de omgeving en de angst voor mogelijke "besmetting", gegenereerd door het contact.At the end of 2008, a new form of policing in Rio de Janeiro favelas profoundly changed the routine and sociability of its residents. This mode of policing was called Pacifying Police Unit (Unidade de Polícia Pacificadora, UPP). The main objective of this dissertation is to analyze this project s impacts on and consequences for the lives of residents of "pacified" territories. Based on more than four years of ethnographic fieldwork in the first two "pacified" favelas, namely Santa Marta and Cidade de Deus (City of God), I take the UPP as a problematic object that is constantly inquired by those who have been directly affected by it. The dissertation is, in this sense, a study that focuses on the inquiries of those who lived the UPP as a problem. In conclusion, I argue that one of the main consequences of the UPP implementation was a change in the phenomenology of inhabiting the favela, a change that occurred mainly through the emergence of what I call a "minefield" regime. I argue that the environment of these favelas after "pacification" began to be characterized by the coexistence with intensive fluctuations and creative arrangements between the old logic of the "crossfire", based on the constant fear of shootouts, and the logic of the "minefield", based on a constant monitoring of the environment and fear of possible "contamination" generated by the contact between residents, police and drug traffickers who now share the same territory 24 hours a day.No final de 2008, uma nova forma de policiamento em favelas cariocas alterou profundamente a rotina e a sociabilidade dos seus moradores. Essa modalidade de policiamento foi chamada de Unidade de Polícia Pacificadora (UPP). O objetivo central dessa tese é analisar os impactos e as consequências que esse projeto teve sobre a vida dos moradores dos territórios pacificados . Baseado em um trabalho de campo de quase quatro anos nas primeiras favelas pacificadas , a saber, Santa Marta e Cidade de Deus, eu tomo UPP como um objeto problemático permanentemente investigado por aqueles que foram por ela afetados diretamente. Essa tese é, nesse sentido, uma investigação que incide sobre as investigações daqueles que viveram a UPP como problema. Como conclusão, sustento que um dos principais impactos da implementação das UPPs foi uma mudança na fenomenologia do habitar da favela, mudança essa que se deu sobretudo pela emergência do que chamo de regime de campo minado . A partir disso, sustento que o ambiente dessas favelas após a pacificação passou a ser caracterizado pela coabitação, com oscilações intensivas e arranjos criativos, entre a antiga lógica do fogo cruzado , baseada no medo constante dos tiroteios, e a lógica do campo minado , baseada no monitoramento constante do ambiente e no medo de possíveis contaminações , geradas pelo contato entre moradores, policiais e traficantes que agora dividem o mesmo território 24 horas por dia.Submitted by Boris Flegr (boris@uerj.br) on 2021-01-07T18:50:33Z No. of bitstreams: 2 tese Palloma Menezes.pdf: 5974748 bytes, checksum: c1e080f285947a6a2696d4967419277b (MD5) tese Palloma Menezes2.pdf: 1211273 bytes, checksum: c24a4713424b0de039d2b5b216c949bf (MD5)Made available in DSpace on 2021-01-07T18:50:33Z (GMT). No. of bitstreams: 2 tese Palloma Menezes.pdf: 5974748 bytes, checksum: c1e080f285947a6a2696d4967419277b (MD5) tese Palloma Menezes2.pdf: 1211273 bytes, checksum: c24a4713424b0de039d2b5b216c949bf (MD5) Previous issue date: 2015-03-30application/pdfporUniversidade do Estado do Rio de JaneiroPrograma de Pós-Graduação em SociologiaUERJBRCentro de Ciências Sociais::Instituto de Estudos Sociais e PolíticosViolenceDrug trafficPacificationFavelasRio de Janeiro (RJ)ViolênciaTráfico de drogasPacificaçãoFavelasRio de Janeiro (RJ)CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::SOCIOLOGIAEntre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocasOnder "kruisvuur" en "mijnenveld": een etnografie van het proces van "pacificatie" van Rio's favelasBetween the "crossfire" and the "minefield": an ethnography of the "pacification" process of Rio de Janeiro's favelasinfo:eu-repo/semantics/publishedVersioninfo:eu-repo/semantics/doctoralThesisinfo:eu-repo/semantics/openAccessreponame:Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJinstname:Universidade do Estado do Rio de Janeiro (UERJ)instacron:UERJORIGINALTese - Palloma Valle Menezes - 2015 - Completaapplication/pdf5974748http://www.bdtd.uerj.br/bitstream/1/15515/1/Tese+-+Palloma+Valle+Menezes+-+2015+-+Completac1e080f285947a6a2696d4967419277bMD511/155152024-02-27 13:37:55.382oai:www.bdtd.uerj.br:1/15515Biblioteca Digital de Teses e Dissertaçõeshttp://www.bdtd.uerj.br/PUBhttps://www.bdtd.uerj.br:8443/oai/requestbdtd.suporte@uerj.bropendoar:29032024-02-27T16:37:55Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ - Universidade do Estado do Rio de Janeiro (UERJ)false |
dc.title.por.fl_str_mv |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
dc.title.alternative.ger.fl_str_mv |
Onder "kruisvuur" en "mijnenveld": een etnografie van het proces van "pacificatie" van Rio's favelas |
dc.title.alternative.eng.fl_str_mv |
Between the "crossfire" and the "minefield": an ethnography of the "pacification" process of Rio de Janeiro's favelas |
title |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
spellingShingle |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas Menezes, Palloma Valle Violence Drug traffic Pacification Favelas Rio de Janeiro (RJ) Violência Tráfico de drogas Pacificação Favelas Rio de Janeiro (RJ) CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::SOCIOLOGIA |
title_short |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
title_full |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
title_fullStr |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
title_full_unstemmed |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
title_sort |
Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas |
author |
Menezes, Palloma Valle |
author_facet |
Menezes, Palloma Valle |
author_role |
author |
dc.contributor.advisor1.fl_str_mv |
Silva, Luiz Antonio Machado da |
dc.contributor.advisor1Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/8855936483074666 |
dc.contributor.referee1.fl_str_mv |
Birman, Patrícia |
dc.contributor.referee1Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/4541879664763473 |
dc.contributor.referee2.fl_str_mv |
Leite, Marcia da Silva Pereira |
dc.contributor.referee2ID.fl_str_mv |
CPF:31088244734 |
dc.contributor.referee2Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/6465644730012473 |
dc.contributor.referee3.fl_str_mv |
Misse, Michel |
dc.contributor.referee3Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/6318695398971643 |
dc.contributor.referee4.fl_str_mv |
Medeiros, Bianca Stella Pinheiro de Freire |
dc.contributor.referee4ID.fl_str_mv |
CPF:01415704740 |
dc.contributor.referee4Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/0545915915949239 |
dc.contributor.referee5.fl_str_mv |
Feltran, Gabriel de Santis |
dc.contributor.referee5Lattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/6789864439048444 |
dc.contributor.authorLattes.fl_str_mv |
http://lattes.cnpq.br/6650446921513563 |
dc.contributor.author.fl_str_mv |
Menezes, Palloma Valle |
contributor_str_mv |
Silva, Luiz Antonio Machado da Birman, Patrícia Leite, Marcia da Silva Pereira Misse, Michel Medeiros, Bianca Stella Pinheiro de Freire Feltran, Gabriel de Santis |
dc.subject.eng.fl_str_mv |
Violence Drug traffic Pacification Favelas Rio de Janeiro (RJ) |
topic |
Violence Drug traffic Pacification Favelas Rio de Janeiro (RJ) Violência Tráfico de drogas Pacificação Favelas Rio de Janeiro (RJ) CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::SOCIOLOGIA |
dc.subject.por.fl_str_mv |
Violência Tráfico de drogas Pacificação Favelas Rio de Janeiro (RJ) |
dc.subject.cnpq.fl_str_mv |
CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::SOCIOLOGIA |
description |
In het najaar van 2008 heeft een nieuwe werkwijze van de politie in de sloppenwijken het dagelijks leven en sociabiliteit van de inwoners ingrijpend veranderd. Deze politie aanpak heette Unidade de Polícia Pacificadora (UPP). De belangrijkste doelstelling van dit proefschrift is om de effecten en de gevolgen die dit project heeft gehad op het leven van de bewoners van deze "gepacificeerde" gebieden te analyseren. Op basis van bijna vier jaar veldwerk in de eerste "gepacificeerde" favela’s, namelijk Santa Marta en Cidade de Deus, neem ik de UPP als een problematisch object dat permanent wordt onderzocht door degenen die er rechtstreeks door getroffen zijn. Dit proefschrift is daardoor een onderzoek dat zich richt op degenen die de UPP als een probleem hebben ervaren. Als conclusie stel ik dat een van de belangrijkste effecten van de uitvoering van de UPP een verandering was in de fenomenologie van het bewonen van de sloppenwijken, een verandering die voornamelijk heeft plaatsgevonden door de opkomst van wat ik het "mijnenveld" regime noem. Vanuit dit perspectief stel ik voor dat de leefomgeving van deze favela’s na de "pacificatie" wordt gekenmerkt door het samenleven van bewoners, politie en mensenhandelaars die nu 24 uur per dag hetzelfde gebied delen. Daardoor ontstaan intensieve fluctuaties en creatieve arrangementen, tussen de oude logica van "crossfire", op basis van de voortdurende angst van schietpartijen, en de logica van het "mijnenveld", gebaseerd op constante monitoring van de omgeving en de angst voor mogelijke "besmetting", gegenereerd door het contact. |
publishDate |
2015 |
dc.date.issued.fl_str_mv |
2015-03-30 |
dc.date.available.fl_str_mv |
2017-08-01 |
dc.date.accessioned.fl_str_mv |
2021-01-07T18:50:33Z |
dc.type.status.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/publishedVersion |
dc.type.driver.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/doctoralThesis |
format |
doctoralThesis |
status_str |
publishedVersion |
dc.identifier.citation.fl_str_mv |
MENEZES, Palloma Valle. Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas. 2015. 467 f. Tese (Doutorado em Sociologia) - Universidade do Estado do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, 2015. |
dc.identifier.uri.fl_str_mv |
http://www.bdtd.uerj.br/handle/1/15515 |
identifier_str_mv |
MENEZES, Palloma Valle. Entre o fogo cruzado e o campo minado: uma etnografia do processo de pacificação de favelas cariocas. 2015. 467 f. Tese (Doutorado em Sociologia) - Universidade do Estado do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, 2015. |
url |
http://www.bdtd.uerj.br/handle/1/15515 |
dc.language.iso.fl_str_mv |
por |
language |
por |
dc.rights.driver.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
eu_rights_str_mv |
openAccess |
dc.format.none.fl_str_mv |
application/pdf |
dc.publisher.none.fl_str_mv |
Universidade do Estado do Rio de Janeiro |
dc.publisher.program.fl_str_mv |
Programa de Pós-Graduação em Sociologia |
dc.publisher.initials.fl_str_mv |
UERJ |
dc.publisher.country.fl_str_mv |
BR |
dc.publisher.department.fl_str_mv |
Centro de Ciências Sociais::Instituto de Estudos Sociais e Políticos |
publisher.none.fl_str_mv |
Universidade do Estado do Rio de Janeiro |
dc.source.none.fl_str_mv |
reponame:Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ instname:Universidade do Estado do Rio de Janeiro (UERJ) instacron:UERJ |
instname_str |
Universidade do Estado do Rio de Janeiro (UERJ) |
instacron_str |
UERJ |
institution |
UERJ |
reponame_str |
Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ |
collection |
Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ |
bitstream.url.fl_str_mv |
http://www.bdtd.uerj.br/bitstream/1/15515/1/Tese+-+Palloma+Valle+Menezes+-+2015+-+Completa |
bitstream.checksum.fl_str_mv |
c1e080f285947a6a2696d4967419277b |
bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv |
MD5 |
repository.name.fl_str_mv |
Biblioteca Digital de Teses e Dissertações da UERJ - Universidade do Estado do Rio de Janeiro (UERJ) |
repository.mail.fl_str_mv |
bdtd.suporte@uerj.br |
_version_ |
1811728688902832128 |