Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural
Autor(a) principal: | |
---|---|
Data de Publicação: | 2022 |
Tipo de documento: | Dissertação |
Idioma: | por |
Título da fonte: | Repositório Institucional da UFRR |
Texto Completo: | http://repositorio.ufrr.br:8080/jspui/handle/prefix/830 |
Resumo: | Amazada 1990, karaiwe wiiz dia’a sakadinhan dunuzuinhau mauzkadinha baukuptinhan dia’an, inhau myydan zanai ydaryuraz wyn dia’a 1988 yryy dunuzuinhau ati’u. Sakadan myydan wiizei zuaynaa at, wyyryy kaimenauraz pidiannau dunuzuinhau at,awaytauraz kadyzyi na’ik baukuptinkery. Tuminhei tanautinhan ipei dunuzuinhau at inhau maxapkinhaa nii, awaytkinhaa nii pawiiz, pawaytinkinhaa nii, na’ap wyryy dunuzuinhau aichipan wyryy tuminhei yryy aimeakan kiwiiniu wa’atin inhau at. Patuminpea’azun id pawa’azii, yryyid inhau pixan patuminpen pawa’azii,yryyid kaydinkizei tumkau tuminhapkizei ydary’u di’ii mazan aunaa dunuzui ati’u man ypy’ymazan dunuzuinhau tuminpen na’ii kadakutinkery na’apam tuminapkidiainhau tuminpen. Wyyryy kaydinkizei yryy kaiweakau dawatakary dia’an na’ik baurainhau tumanii dia’na na’apam aichapakary ydary’u tuminhapkizei ii, aidinhau ANPED ii baukuptinkery dia’an wyn kawan at 2000 di’ik atii 2021 dia’at, dawatakaryy myydakau karicha di’it na’apam yaidinhan nii ykaiweakau idikinhayda’y Bardin kian kawan at: aunytakary, kaiweakau na’ik na’apm ydakuatkau. Saabaakiz tuminhei dunuzuinhau at, sakadinkiz nii wyyryy tuminhapkizei dunuzuinhau wiiz ii uu na’apam ydary’u tuminhapkizei baydapau dunuzuinhau ati’u. Zanainhau paukau aunaa dunuzuinhau ati’u man tuminhapkiznii ydary’u na’ik dubatau aunaa zaydinkery yryyid aunaa tuminhapkidiainhau aichapaimen, yryyid inhau kakinpen.yryy inhau di’itinpen karicha da’y na’apan nii ytuminhapkidian wyyryy tuminhapkizei ydary’u dia’a wyyryy dunuzuinhauwyz ykaxapannan py’y,yryy na’ap baukuptinkery sakadinhan. |
id |
UFRR-6_29478fa7b565e2b45bd9a05272191932 |
---|---|
oai_identifier_str |
oai:repositorio.ufrr.br:prefix/830 |
network_acronym_str |
UFRR-6 |
network_name_str |
Repositório Institucional da UFRR |
repository_id_str |
|
spelling |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate interculturalIndigenous insertion in regular higher education courses: considerations for the intercultural debateEducação superior indígenaPrática educativaDiálogo interculturalTuminhei manawyn dunuzui ati'uTuminhei kaiweakauKadakutinkery pabinakakidEducação IndígenaEducação superiorEducação interculturalIndigenous educationHigher educationEducational practiceIntercultural educationCNPQ::CIENCIAS HUMANAS::EDUCACAOAmazada 1990, karaiwe wiiz dia’a sakadinhan dunuzuinhau mauzkadinha baukuptinhan dia’an, inhau myydan zanai ydaryuraz wyn dia’a 1988 yryy dunuzuinhau ati’u. Sakadan myydan wiizei zuaynaa at, wyyryy kaimenauraz pidiannau dunuzuinhau at,awaytauraz kadyzyi na’ik baukuptinkery. Tuminhei tanautinhan ipei dunuzuinhau at inhau maxapkinhaa nii, awaytkinhaa nii pawiiz, pawaytinkinhaa nii, na’ap wyryy dunuzuinhau aichipan wyryy tuminhei yryy aimeakan kiwiiniu wa’atin inhau at. Patuminpea’azun id pawa’azii, yryyid inhau pixan patuminpen pawa’azii,yryyid kaydinkizei tumkau tuminhapkizei ydary’u di’ii mazan aunaa dunuzui ati’u man ypy’ymazan dunuzuinhau tuminpen na’ii kadakutinkery na’apam tuminapkidiainhau tuminpen. Wyyryy kaydinkizei yryy kaiweakau dawatakary dia’an na’ik baurainhau tumanii dia’na na’apam aichapakary ydary’u tuminhapkizei ii, aidinhau ANPED ii baukuptinkery dia’an wyn kawan at 2000 di’ik atii 2021 dia’at, dawatakaryy myydakau karicha di’it na’apam yaidinhan nii ykaiweakau idikinhayda’y Bardin kian kawan at: aunytakary, kaiweakau na’ik na’apm ydakuatkau. Saabaakiz tuminhei dunuzuinhau at, sakadinkiz nii wyyryy tuminhapkizei dunuzuinhau wiiz ii uu na’apam ydary’u tuminhapkizei baydapau dunuzuinhau ati’u. Zanainhau paukau aunaa dunuzuinhau ati’u man tuminhapkiznii ydary’u na’ik dubatau aunaa zaydinkery yryyid aunaa tuminhapkidiainhau aichapaimen, yryyid inhau kakinpen.yryy inhau di’itinpen karicha da’y na’apan nii ytuminhapkidian wyyryy tuminhapkizei ydary’u dia’a wyyryy dunuzuinhauwyz ykaxapannan py’y,yryy na’ap baukuptinkery sakadinhan.Na década de 1990, o Estado brasileiro começou a implementar, sob forte pressão do movimento indígena, compromissos que se fizeram presentes na nova Constituição promulgada em 1988 em prol desses povos. Começava-se a inserir, na pauta governamental, políticas públicas voltadas para as demandas, para a autonomia na organização social do indígena, para a proteção de seus direitos culturais e coletivos. A educação escolar indígena tornou-se necessária para a sobrevivência de muitas etnias, estando ligada à defesa de suas terras, à conquista da cidadania e de direitos. É nesse sentido que os indígenas passaram a também compreender a educação como instrumento de defesa e como meio de assumir o protagonismo de sua representatividade frente às instituições. E, com tal intuito, a partir de sua escolarização, passaram a reivindicar por formação superior. Propôsse, então, como objetivo deste trabalho, analisar experiências de práticas educativas em licenciaturas de cursos regulares não indígenas que tenham presença de alunos indígenas, de modo a lançar luz sobre a construção do diálogo intercultural na capacitação de professores. O método que subsidiou este trabalho foi de abordagem qualitativa, utilizando-se de pesquisa bibliográfica, do tipo estado do conhecimento sobre a temática Educação Superior Indígena publicada em meio eletrônico na Associação Nacional dos Pesquisadores em Educação - ANPEd, em Reuniões Anuais entre 2000 e 2021, bem como pesquisa documental. Para a sistematização dos dados, utilizaram-se os três passos sugeridos por Bardin, quais sejam, préanálise, a exploração do material e o tratamento dos resultados. Pôde-se depreender que as normatizações sobre educação indígena publicadas têm, como pontos de partida, principalmente a garantia de acesso à educação nas comunidades indígenas ou ainda na criação de licenciaturas específicas. As leis são transplantadas para a inserção indígena no Ensino Superior em cursos regulares (não indígenas), sem maiores preparos e, nesse processo, os docentes carregam o fardo de práticas educativas descoladas do diálogo intercultural e da responsabilidade pelos fracassos desse processo. Isto demonstra a necessidade de se pensar diretrizes específicas, com o protagonismo dos respectivos povos indígenas, para a sua inserção no Ensino Superior que leve em consideração, de fato, a complexidade que exige o fenômeno, uma vez que os movimentos iniciais de tal processo ainda são incipientes.Agência 1Universidade Federal de RoraimaBrasilPRPPG - Pró-reitoria de Pesquisa e Pós-GraduaçãoPPGEDUC - Programa de Pós-Graduação em EducaçãoUFRRMenin, Pedro Augusto Herckshttp://lattes.cnpq.br/5445198489349391Nascimento, Elisângela Andrade do2023-01-11T19:09:08Z20232023-01-11T19:09:08Z2022info:eu-repo/semantics/publishedVersioninfo:eu-repo/semantics/masterThesisNASCIMENTO, Elisângela Andrade do. Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural. 2022. 87 f. Dissertação (Mestrado em Educação) - Programa de Pós-Graduação em Educação, Universidade Federal de Roraima, Boa Vista, 2022.http://repositorio.ufrr.br:8080/jspui/handle/prefix/830porAttribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Brazilhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/br/info:eu-repo/semantics/openAccessreponame:Repositório Institucional da UFRRinstname:Universidade Federal de Roraima (UFRR)instacron:UFRR2024-04-22T20:06:09Zoai:repositorio.ufrr.br:prefix/830Repositório InstitucionalPUBhttp://repositorio.ufrr.br:8080/oai/requestangelsenhora@gmail.comopendoar:2024-04-22T20:06:09Repositório Institucional da UFRR - Universidade Federal de Roraima (UFRR)false |
dc.title.none.fl_str_mv |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural Indigenous insertion in regular higher education courses: considerations for the intercultural debate |
title |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
spellingShingle |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural Nascimento, Elisângela Andrade do Educação superior indígena Prática educativa Diálogo intercultural Tuminhei manawyn dunuzui ati'u Tuminhei kaiweakau Kadakutinkery pabinakakid Educação Indígena Educação superior Educação intercultural Indigenous education Higher education Educational practice Intercultural education CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::EDUCACAO |
title_short |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
title_full |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
title_fullStr |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
title_full_unstemmed |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
title_sort |
Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural |
author |
Nascimento, Elisângela Andrade do |
author_facet |
Nascimento, Elisângela Andrade do |
author_role |
author |
dc.contributor.none.fl_str_mv |
Menin, Pedro Augusto Hercks http://lattes.cnpq.br/5445198489349391 |
dc.contributor.author.fl_str_mv |
Nascimento, Elisângela Andrade do |
dc.subject.por.fl_str_mv |
Educação superior indígena Prática educativa Diálogo intercultural Tuminhei manawyn dunuzui ati'u Tuminhei kaiweakau Kadakutinkery pabinakakid Educação Indígena Educação superior Educação intercultural Indigenous education Higher education Educational practice Intercultural education CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::EDUCACAO |
topic |
Educação superior indígena Prática educativa Diálogo intercultural Tuminhei manawyn dunuzui ati'u Tuminhei kaiweakau Kadakutinkery pabinakakid Educação Indígena Educação superior Educação intercultural Indigenous education Higher education Educational practice Intercultural education CNPQ::CIENCIAS HUMANAS::EDUCACAO |
description |
Amazada 1990, karaiwe wiiz dia’a sakadinhan dunuzuinhau mauzkadinha baukuptinhan dia’an, inhau myydan zanai ydaryuraz wyn dia’a 1988 yryy dunuzuinhau ati’u. Sakadan myydan wiizei zuaynaa at, wyyryy kaimenauraz pidiannau dunuzuinhau at,awaytauraz kadyzyi na’ik baukuptinkery. Tuminhei tanautinhan ipei dunuzuinhau at inhau maxapkinhaa nii, awaytkinhaa nii pawiiz, pawaytinkinhaa nii, na’ap wyryy dunuzuinhau aichipan wyryy tuminhei yryy aimeakan kiwiiniu wa’atin inhau at. Patuminpea’azun id pawa’azii, yryyid inhau pixan patuminpen pawa’azii,yryyid kaydinkizei tumkau tuminhapkizei ydary’u di’ii mazan aunaa dunuzui ati’u man ypy’ymazan dunuzuinhau tuminpen na’ii kadakutinkery na’apam tuminapkidiainhau tuminpen. Wyyryy kaydinkizei yryy kaiweakau dawatakary dia’an na’ik baurainhau tumanii dia’na na’apam aichapakary ydary’u tuminhapkizei ii, aidinhau ANPED ii baukuptinkery dia’an wyn kawan at 2000 di’ik atii 2021 dia’at, dawatakaryy myydakau karicha di’it na’apam yaidinhan nii ykaiweakau idikinhayda’y Bardin kian kawan at: aunytakary, kaiweakau na’ik na’apm ydakuatkau. Saabaakiz tuminhei dunuzuinhau at, sakadinkiz nii wyyryy tuminhapkizei dunuzuinhau wiiz ii uu na’apam ydary’u tuminhapkizei baydapau dunuzuinhau ati’u. Zanainhau paukau aunaa dunuzuinhau ati’u man tuminhapkiznii ydary’u na’ik dubatau aunaa zaydinkery yryyid aunaa tuminhapkidiainhau aichapaimen, yryyid inhau kakinpen.yryy inhau di’itinpen karicha da’y na’apan nii ytuminhapkidian wyyryy tuminhapkizei ydary’u dia’a wyyryy dunuzuinhauwyz ykaxapannan py’y,yryy na’ap baukuptinkery sakadinhan. |
publishDate |
2022 |
dc.date.none.fl_str_mv |
2022 2023-01-11T19:09:08Z 2023 2023-01-11T19:09:08Z |
dc.type.status.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/publishedVersion |
dc.type.driver.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/masterThesis |
format |
masterThesis |
status_str |
publishedVersion |
dc.identifier.uri.fl_str_mv |
NASCIMENTO, Elisângela Andrade do. Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural. 2022. 87 f. Dissertação (Mestrado em Educação) - Programa de Pós-Graduação em Educação, Universidade Federal de Roraima, Boa Vista, 2022. http://repositorio.ufrr.br:8080/jspui/handle/prefix/830 |
identifier_str_mv |
NASCIMENTO, Elisângela Andrade do. Inserção indígena em cursos regulares do ensino superior: considerações para o debate intercultural. 2022. 87 f. Dissertação (Mestrado em Educação) - Programa de Pós-Graduação em Educação, Universidade Federal de Roraima, Boa Vista, 2022. |
url |
http://repositorio.ufrr.br:8080/jspui/handle/prefix/830 |
dc.language.iso.fl_str_mv |
por |
language |
por |
dc.rights.driver.fl_str_mv |
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Brazil http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/br/ info:eu-repo/semantics/openAccess |
rights_invalid_str_mv |
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Brazil http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/br/ |
eu_rights_str_mv |
openAccess |
dc.publisher.none.fl_str_mv |
Universidade Federal de Roraima Brasil PRPPG - Pró-reitoria de Pesquisa e Pós-Graduação PPGEDUC - Programa de Pós-Graduação em Educação UFRR |
publisher.none.fl_str_mv |
Universidade Federal de Roraima Brasil PRPPG - Pró-reitoria de Pesquisa e Pós-Graduação PPGEDUC - Programa de Pós-Graduação em Educação UFRR |
dc.source.none.fl_str_mv |
reponame:Repositório Institucional da UFRR instname:Universidade Federal de Roraima (UFRR) instacron:UFRR |
instname_str |
Universidade Federal de Roraima (UFRR) |
instacron_str |
UFRR |
institution |
UFRR |
reponame_str |
Repositório Institucional da UFRR |
collection |
Repositório Institucional da UFRR |
repository.name.fl_str_mv |
Repositório Institucional da UFRR - Universidade Federal de Roraima (UFRR) |
repository.mail.fl_str_mv |
angelsenhora@gmail.com |
_version_ |
1802112041375236096 |